ببین رفیق، این فیلم Bonhoeffer: Pastor. Spy. Assassin اسمش یه کم طولانیه نه؟ ولی خب بذار برات بگم چه خبره توش. داستان راجع به یه آقا کشیشه آلمانیه به اسم دیتریش بونهوفر، تو دل جنگ جهانی دوم و حکومت نازیها. فکر کن، هم کشیشه، هم جاسوسه، هم قاتل... عجب ترکیبی! البته قاتل به اون معنی خفنِ جان ویک نه، ولی خب توطئهچینی و اینا تو کارش هست.
فیلم میخواد نشون بده این بنده خدا چجوری بین اعتقادات مذهبیش و وظیفهش برای مبارزه با یه حکومت ظالم گیر کرده. از یه طرف کشیشه و باید صلحطلب باشه، از اون طرف میبینه داره ظلم به مردم میشه و نمیتونه ساکت بمونه. این وسطا هم کلی ماجرای جاسوسی و خطرناک بازی درمیاره، مثلاً کمک میکنه یهودیها فرار کنن و با آدمای مهمِ مخالف نازیها پنهونی ملاقات میکنه.
حالا برسیم به خودِ فیلم. راستش رو بخوای، منتقدها یه جاهایی باهاش حال کردن، یه جاهایی هم نه. میگن فیلم خوشساخته و هیجانانگیزه، مثل یه فیلم تریلر درستش کردن، ولی خب یه کم هم زیادی شیک و مجلسی شده انگار، انگار میخواستن یه داستان واقعیِ پیچیده رو خیلی ساده و خوشگل تحویل بدن. یه جورایی انگار تاریخ رو یه دستمالِ ابریشمی کشیدن روش، میفهمی چی میگم؟
یه چیز دیگه هم که منتقدها میگن، اینه که فیلم یه جاهایی زیادی داره به سمتِ راستگراهای مسیحی تو آمریکا متمایل میشه. میگن انگار میخوان بونهوفر رو یه جور قهرمانِ ملیگرا نشون بدن، در حالی که واقعیت زندگی و عقایدش خیلی پیچیدهتر از این حرفا بوده. حتی یه سری از کارشناسای بونهوفر و فامیلهاش هم اومدن گفتن آقا این فیلم داره زندگی عموی ما رو سوء استفاده میکنه برای تبلیغِ یه سری عقایدِ خاص. مثلاً پوستر فیلم رو دیدی بونهوفر رو با تفنگ نشون داده؟ فامیلش میگه این اصلاً تو تاریخ همچین چیزی نبوده، اینا دارن تاریخ رو برعکس نشون میدن!
بازیگر نقش بونهوفر، جوناس داسلر، انصافاً خوب بازی کرده. آگوست دیل هم هست که تو فیلمای جنگ جهانی دوم متخصص شده، اونم نقش یه کشیش دیگه به اسم مارتین نیمولر رو بازی میکنه. دیوید جانسون و فلولا بورگ و مورتس بلیبترو هم تو فیلم هستن، کلاً بازیگرای خوبی جمع شدن.
اما خب، جدا از بحثهای سیاسی و اینا، یه سری ایرادهای تاریخی هم به فیلم گرفتن. مثلاً میگن تو فیلم نشون میده بونهوفر تو یه کلاب جاز تو هارلم نیویورک رهبری گروه موسیقی رو به عهده داشته و یه درگیری نژادی هم براش پیش اومده. میگن اینا همش تخیلیه و هیچ مدرکی براش نیست. یا مثلاً میگن نیمولر رو تو فیلم اولش مخالف نازیها نشون میده، در حالی که نیمولر یه زمانی طرفدار هیتلر بوده! یه کم تاریخ رو قاطی پاتی کردن انگار برای جذابتر شدن فیلم.
در کل، اگه بخوای یه فیلم هیجانانگیز با پسزمینه تاریخی ببینی، Bonhoeffer بد نیست. بازیگرای خوب، داستان پرکشش، ولی خب حواست باشه که خیلی به تاریخ وفادار نیست و یه جاهایی هم ممکنه عقاید خاصی رو تبلیغ کنه. مثل این میمونه یه غذای خوشمزه سفارش بدی، ولی بعد بفهمی یه کم مواد اولیه ارزون توش قاطی کردن برای سود بیشتر. لذت میبری، ولی تهش یه حسِ "میتونست بهتر باشه" ته دلت میمونه.